جمهوری اسلامی در یک سال گذشته با تشدید آزار و فشار بر شهروندان بهایی تلاش کرده تا بهاییان را در کشور خودشان به انزوا کشاند و از همراهی آنان با سایر هموطنان‌شان در فعالیت‌های اجتماعی نظیر آموزش و محیط زیست، جلوگیری کند. محروم کردن بهاییان از هر نوع فعالیت اجتماعی، ورزشی، فرهنگی و هنری ادامه راهی است که حاکمیت ایران از ۴۵ سال پیش برای سلب حقوق انسانی بهاییان در ایران آغاز کرده است.
در ادامه، بخشی از رفتارهای سرکوب‌گرانه حکومت ایران با بهاییان را در ماه گذشته مرور خواهیم کرد:
بازداشت و زندان شهروندان بهایی
اجرای احکام زندان و بازداشت‌های غیرقانونی شهروندان بهایی هم‌چون ماه‌های گذشته ادامه داشت. ده‌ها شهروند بهایی در شهرهای ایران در بازداشت و زندان به‌سر می‌برند.
یکی از بازداشت‌شدگان بهایی، «ایمان رشیدی» نام دارد. این شهروند بهایی بیش از چهار ماه است در بازداشت اداره اطلاعات یزد قرار دارد و هر ماه قرار بازداشت او تمدید می‌شود. «تبلیغ علیه نظام» (ماده ۵۰۰) و «فعالیت تبلیغی علیه شرع اسلام» (ماده ۵۰۰ مکرر)، اتهامات آقای رشیدی عنوان شده است. در یک سال گذشته، بیشتر بازداشت‌شدگان بهایی به فعالیت آموزشی یا تبلیغی مخل یا مغایر شرع اسلام متهم شده و برابر با ماده ۵۰۰ مکرر به حبس‌های طولانی، جریمه نقدی و محرومیت اجتماعی محکوم شده‌اند.
به نظر می‌رسد از ابتدای سال جاری محاکم قضایی کشور بر اساس یک دستورالعمل ملزم شده‌اند تا بهاییان بازداشت‌شده را به فعالیت آموزشی یا تبلیغی مغایر یا مخل اسلام متهم کرده و بر اساس ماده ۵۰۰ مکرر برای آنان رای صادر کنند.
ماده ۵۰۰ مکرر بیان می‌کند که هر کس در قالب فرقه، گروه، جمعیت یا مانند آن و استفاده از شیوه‌های کنترل ذهن و القائات روانی در فضای واقعی یا مجازی مرتکب اقدامات نظیر فعالیت آموزشی مخل یا مغایر شرع اسلام گردد به حبس، جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم خواهد شد.
«یکتا فهندژ سعدی»، شهروند بهایی دیگری است که بیش از دو ماه در بازداشتگاه اداره اطلاعات شیراز نگه داشته شده است. او چند تماس کوتاه با خانواده داشته و مسوولان از پاسخ در مورد دلیل بازداشت و اتهامات یکتا به خانوادهاش خودداری کرده‌اند.
در ماه بهمن، به‌جز دو فرد مذکور احکام زندان سه تن از زنان بهایی در شهرهای مشهد و شیراز اجرا شد و یک شهروند بهایی هم در شیراز بازداشت شد.
«آزیتا فروغی» با محکومیت ۳ سال و ۸ ماه حبس و «نوشین مصباح» با ۱ سال حبس به ترتیب در روزهای ۷ و ۲۳ بهمن جهت اجرای حکم، خودشان را به زندان وکیل‌آباد مشهد معرفی کردند. همچنین «مینا کرمی» صبح روز سه شنبه ۲۴بهمن در مسیر رفتن به محل کار در خیابان توسط ماموران بازداشت شده و برای اجرای حکم به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل شد. دادگاه انقلاب شیراز، خانم کرمی را به اتهام «فعالیت آموزشی و تبلیغی انحرافی مغایر و یا مخل به شرع اسلام» طبق ماده ۵۰۰ مکرر به ۵ سال زندان محکوم کرده است.
«رویا ثابت» شهروند بهایی ساکن امارات که برای دیدار از پدر و مادر مسن و بیمار خود به شیراز سفر کرده بود، پس از بازرسی منزل پدری‌اش و ضبط کلیه مدارک شناسایی و بلیط برگشت توسط ماموران سازمان اطلاعات سپاه شیراز در روز ۲۶بهمن۱۴۰۲ بازداشت شد. بنا به اطلاعات حاصل‌شده، این شهروند بهایی در بازداشتگاه سپاه در پادگان «امام حسین» شیراز نگه داشته شده و با اتهامات تبلیغ علیه نظام و عضویت در جامعه بهایی (در حکم مزبور فرقه ضاله بهایی ذکر شده) روبرو است.
بازداشت خانم ثابت که برای پرستاری از مادرش به ایران سفر کرده با گفته‌های مسوولان جمهوری اسلامی مبنی بر دعوت ایرانیان خارج از کشور به ایران در تناقض است.
محاکمه و صدور احکام زندان
پنج شهروند بهایی در بهمن ماه مجموعا به بیش از ۳۰ سال زندان محکوم شدند. در ادامه، مروری بر احکام صادره بر بهاییان خواهیم داشت:
«شهدخت خانجانی»، شهروند بهایی ساکن سمنان و مادر دو فرزند به ۱۱ سال زندان از سوی دادگاه تجدید نظر سمنان محکوم شد. پیشتر، دادگاه بدوی خانم خانجانی را ۱۶ سال زندان محکوم کرد که حکم مذکور در تجدید نظر به ۱۱ سال زندان کاهش پیدا کرد. اتهام مطروحه علیه او عبارت از «تبلیغ علیه نظام» و «تشکیل دسته یا گروه به قصد بر هم زدن امنیت کشور» است.
یکی دیگر از بهاییان که در ماه گذشته با محکومیت سنگین مواجه شد، «کیوان رحیمیان»، روان‌شناس و مترجم بهایی است. حکم بدوی آقای رحیمیان پس از گذشتن هفت ماه از بازداشت موقت او در زندان اوین توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران صادر شد.
این روان‌شناس بهایی به اتهام تبلیغ بهاییت طبق ماده ۵۰۰ مکرر به پنج سال زندان و شش سال محرومیت از حقوق اجتماعی، ۵۰ میلیون تومان جریمه نقدی و به‌اتهام اجتماع و تبانی بنابر ماده ۶۱۰، به چهار سال زندان محکوم شده است. در صورت تایید در دادگاه تجدید نظر، پنج سال زندان برای کیوان رحیمیان اجرا خواهد شد.
شعبه ۴ دادگاه تجدید نظر خراسان رضوی حکم زندان سه شهروند بهایی را عینا تایید کرد. «حوریه محسنی» به چهار سال، «گلنوش نصیری» و «فریده مرادی» هر کدام به سه سال و هشت ماه زندان محکوم شدند. اتهامات مطروحه علیه این سه زن بهایی، «عضویت در گروه و اقدام اجتماعی با هدف ترویج بهاییت به قصد بر هم زدن امنیت کشور» و «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی به نفع بهاییت» است.
پیرامون حکم این سه شهروند بهایی، حوریه محسنی در روز شنبه ۷ بهمن برای پرسیدن تاریخ و شماره شعبه دادگاه تجدید نظر به دفتر دادگاه‌های تجدید نظر استان مراجعه کرد که منشی مربوطه پس از بررسی به وی گفت پرونده‌اش هنوز در شعبه ۹۰۳ دادگاه انقلاب است و به تجدید نظر فرستاده نشد. هر زمان پرونده به دفتر دادگاه‌های تجدید نظر برسد سه روز بعد شعبه رسیدگی مشخص خواهد شد. ۴۸ ساعت بعد، خانم محسنی رای دادگاه تجدید نظر را از طریق سامانه ثنا دریافت می‌کند.
قابل توجه است که دادنامه‌های صادره برای این سه شهروند بهایی بجز تفاوت در بخش مشخصات فردی، عینا شبیه یکدیگر نوشته شده است.
جلسه دادگاه «انیسا فنائیان» در بهمن‌ماه در شعبه یک دادگاه انقلاب سمنان برگزار شد. اتهامات این شهروند بهایی مشابه سایر بهاییان است. «تشکیل گروه به قصد بر هم زدن امنیت» (ماده ۴۹۸)، «تبلیغ علیه نظام» (ماده ۵۰۰) و «تبلیغ علیه نظام از طریق آموزش خلاف شرع اسلام» (ماده ۵۰۰ مکرر) اتهامات منتسب به خانم فنائیان است.
همچنین، جلسات آخرین دفاع پانزده شهروند بهایی از تاریخ ۱۷ تا ۲۹ بهمن در شعبه ۶ دادسرای قائم‌شهر برگزار شد. اتهام منتسب به این شهروندان هم بنابر ماده ۵۰۰ مکرر مجازات اسلامی «فعالیت آموزشی و تبلیغی انحرافی مغایر یا مخل به شرع اسلام» است.
یورش ماموران به یک گروه در حال تحصیل و ضرب و شتم یکی از حاضرین
شهروندان بهایی بیش از چهار دهه است که از تحصیل در دانشگاه‌های ایران محروم هستند. شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستورالعمل محرمانه‌ای با امضای «علی خامنه‌ای» اعلام کرده است: «در دانشگاه‌ها چه در ورود و چه در حین تحصیل چنانچه احراز شد بهایی‌اند، از دانشگاه محروم شوند.»
جوانان بهایی برای ادامه تحصیلات عالی مجبور به تحصیل در دوره‌های غیررسمی در منازل شخصی بوده‌اند. این اقدام هم همواره با عکس‌العمل شدید حاکمیت همراه بوده است. تعداد زیادی از اساتید و معلمان بهایی برای تدریس به جوانان محروم از تحصیل دستگیر شده و منازل بهاییان مورد حمله نیروهای امنیتی قرار گرفته است.
در پی این حملات، در روز سه‌شنبه ۲۳بهمن۱۴۰۲ ماموران وزارت اطلاعات در قائم‌شهر با بالا رفتن از دیوار به منزل یک شهروند بهایی به نام شمریم ذبیحی (زمانی)» وارد شدند. در زمان ورود ماموران، پنج جوان بهایی به نام‌های «ثمین درخشانی»، «رایکا عطائیان»، «نازنین گلی»، «بنفشه اسدیان» و «بهامین زمانی»، پسر خانم ذبیحی دور هم جمع شده و در حال درس خواندن بودند. ماموران منزل را تفتیش کرده و تبلت، لپ‌تاپ، کتاب‌ها و جزوات درسی حاضران را ضبط کردند.
رفتار خشن و توهین‌آمیز ماموران با مریم ذبیحی اعتراض بهامین، پسرش را برانگیخت که به دنبال آن مأموران او را با خشونت و وحشیانه در مقابل چشم مادرش و سایرین مورد ضرب و شتم قرار دادند.
در این حمله، چند تن از ماموران به همراه بنفشه اسدیان به منزل او رفته و بدون داشتن حکم، محل را تفتیش کردند.
جلوگیری از دفن اموات و برگزاری مراسم یادبود
«بهشت زهرا» از ابتدای سال ۱۴۰۲ با مشکل‌تراشی برای خانواده‌های بهایی از دفن اموات در آرامستان بهاییان تهران ممانعت کرده است. تعداد زیادی از اموات بهاییان بدون اطلاع خانواده‌ها توسط ماموران از سردخانه بهشت زهرا تحویل گرفته و در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران دفن شده‌اند. این مشکل همچنان پا برجاست.
جلوگیری از دفن اموات منحصر به تهران نبوده است. مقامات در یک جامعه روستایی در نزدیکی شهر ساری، از بهاییانی که قصد دفن عزیزان متوفی خود را در آرامستان بهاییان داشته‌اند، درخواست پرداخت هزینه کرده‌اند.
همچنین در پی جلوگیری از مراسم یادبود متوفیان بهایی در ساری که از ماه‌های پیش شروع شده، ماموران اداره اطلاعات در روز یکشنبه ۱بهمن دو ساعت قبل از شروع مراسم یادبود یک متوفی بهایی به نام «سعید خان‌یغما»، آن را لغو کردند. در ماه‌های قبل هم یک رستوران در ساری به دستور اداره اماکن از پذیرایی مهمانان دو متوفی بهایی خودداری کرد.
جلوگیری از کسب و کار
اخراج بهاییان از مشاغل دولتی از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی آغاز شد. پس از مرحله اخراج، عدم صدور جواز کسب و تعطیل کردن محل‌های کسب بهاییان به بهانه‌های واهی شروع شد و تا امروز ادامه داشته است.
بر همین اساس، «علی عمادی»، «سیروس پاینده»، «ایرج پاینده» و «قدرت نعیمی»، شهروندان بهایی ساکن رفسنجان که پیشتر محل کسب‌وکار خانوادگی آنان توسط نیروهای امنیتی پلمب شده و به ناچار برای تامین معاش در گوشه‌ای از حیاط منزل شخصی‌شان مشغول به‌کار بودند، با هجوم نیروهای امنیتی بار دیگر محل کارشان تعطیل و پارکینگ منازل‌شان هم پلمب شدند.
